Pursaklar Devlet Hastanesi Acil Servisi; alanında uzmanlaşmış doktorları, acil servis alanında ilk yardım konusunda deneyimli hemşire ve uzman sağlık personellerinden oluşan dinamik bir kadro ile tüm acil vakalara, multidisipliner hizmet anlayışı içinde 7 gün 24 saat hizmet sunmaktadır.
Gündüz saatlerinde acil servisten hizmet alan tüm hastalar, mevcut tüm branşlardan destek alınarak değerlendirilmekte, gece saatlerinde ise hastane içinde kendi birimlerinde nöbetçi olan uzmanları tarafından desteklenmektedir.
Modern tıbbi cihazlar ile donatılmış Acil Servis Ünitesi içinde resüsitasyon, muayene, acil müdahale ve müşahede odaları bulunmaktadır. Hastaların ilk tedavi ve gözlemleri, yatak başı monitörleri olan geniş ve tam monitörize edilmiş müşahede odaları bulunan modern bir ortamda yapılmaktadır.
Acil Servis Nedir?
Acil servis, bireylerin aniden ortaya çıkan ve yaşamını tehlikeye atma potansiyeli taşıyan ciddi sağlık sorunları, hastalık atakları veya yaralanmalar karşısında başvurdukları, özel olarak organize edilmiş, ileri teknolojiye sahip kritik bir tıp birimidir. Burası, sadece bir muayene odası olmanın çok ötesinde, zamana karşı yarışın sürdüğü, multidisipliner bir anlayışla 7 gün 24 saat kesintisiz hizmet veren dinamik bir sistemdir.
Acil servisin temel amacı, kritik durumdaki hastaya mümkün olan en kısa sürede ulaşmak, hayatı tehdit eden unsurları ortadan kaldırmak veya kontrol altına almak, hızlı ve isabetli bir ön tanı koymak ve hastayı nihai tedavisini alacağı ilgili uzmanlık dalına güvenle yönlendirmektir. Bu süreç, alanında özel eğitim almış acil tıp uzmanları, deneyimli hemşireler, acil tıp teknisyenleri ve destek sağlık personelinden oluşan, her an müdahaleye hazır bir ekip tarafından yönetilir.
Acil servis, hastanenin diğer tüm birimleriyle tam entegre çalışır. Yoğun bakım üniteleri, ameliyathaneler, radyoloji ve laboratuvar birimleri ile doğrudan ve hızlı bir bağlantıya sahiptir. Bu entegrasyon, acil servise başvuran bir hastanın ihtiyaç duyduğu kan tahlili, tomografi, anjiyografi veya acil ameliyat gibi ileri düzey prosedürlerin vakit kaybetmeksizin gerçekleştirilmesini sağlar. Dolayısıyla acil servis, bir hastane için hayati bir kavşak noktası işlevi görür.
Acil Servise Hangi Durumda Başvurulmalıdır?
Acil servise başvurmayı gerektiren durumlar, genellikle ani gelişen, kişinin yaşamını tehlikeye atabilecek veya ciddi bir organ hasarına yol açabilecek belirtiler içerir. Aşağıdaki gibi durumlarla karşılaşıldığında vakit kaybetmeden acil servise başvurulması hayati önem taşır:
· Göğüs ağrısı, nefes darlığı, kalp krizi şüphesi
· Felç ve inme belirtileri (yüzde kayma, kolda güçsüzlük, konuşma bozukluğu)
· Trafik kazaları, yüksekten düşmeler, ciddi darp ve her türlü travma
· Kırık, çıkık ve ciddi burkulmalar
· Yoğun ve durdurulamayan kanamalar
· Zehirlenmeler (ilaç, kimyasal madde, gıda)
· Bilinç kaybı veya ani gelişen bilinç bulanıklığı
· Özellikle çocuklarda ve yaşlılarda kontrol altına alınamayan yüksek ateş
· Aniden başlayan, çok şiddetli baş ağrısı, karın ağrısı veya ishal
· Nefes almayı zorlaştıran anafilaktik şok gibi ciddi alerjik reaksiyonlar
Acil Servis Renk Kodları Neyi İfade Eder? (Triaj Sistemi)
Acil servise başvuran hastaların tıbbi önceliklerini adil ve etkin bir şekilde belirlemek ve en acil durumdaki hastalara anında müdahale edebilmek için "triaj" adı verilen bilimsel bir sınıflandırma sistemi kullanılır. Bu sistem, genellikle renk kodları ile ifade edilir:
Kırmızı Alan: Hayatı tehdit eden, durumu kritik olan ve saniyelerin bile önemli olduğu, derhal müdahale gerektiren hastaları belirtir. Bu hastalar hiç bekletilmeden doğrudan resüsitasyon odasına alınır.
Sarı Alan: Tıbbi durumu ciddi olan ancak hayati tehlikesi kırmızı koddaki hastalara göre daha az olan kişileri ifade eder. Bu hastaların durumu bir süre daha bekleyebilir ancak yakından takip edilmeleri, tetkiklerinin planlanması ve müşahede altında tutulmaları gerekir.
Yeşil Alan: Genel sağlık durumu stabil olan, hayati tehlikesi bulunmayan ve ayakta tedavi edilebilecek hastaları tanımlar. Bu hastalar, kırmızı ve sarı koddaki hastaların acil müdahaleleri tamamlandıktan sonra muayene edilir.
Bu sistem, acil servisteki ekipman kaynaklarının en verimli şekilde kullanılmasını ve ihtiyacı en fazla olan hastaya en hızlı şekilde tıbbi bakım sunulmasını sağlar.
Acil Servis Hangi Hastalıklara Bakar ve Hangi Müdahaleler Yapılır?
Acil servisler, vücudun farklı sistemlerini etkileyen çok çeşitli akut hastalıklara ve durumlara müdahale etmek üzere donatılmıştır. Her hasta grubu için standartlaşmış ve kanıta dayalı tanı ve tedavi protokolleri uygulanır.
Kardiyovasküler (Kalp ve Damar)
Kalp ve damar sistemiyle ilgili acil durumlar, en sık hayati tehlike arz eden gruptur.
Görülen Hastalıklar: Kalp krizi (Miyokard Enfarktüsü), ritim bozuklukları (aritmiler), kalp yetmezliği alevlenmesi, hipertansif kriz (yüksek tansiyon atakları), aort anevrizması yırtılması, akciğer embolisi (akciğere pıhtı atması).
Yapılan Müdahaleler: Hemen EKG (Elektrokardiyografi) çekimi, damar yolu açılarak kan alınması ve kalp enzimlerinin kontrolü, oksijen desteği, göğüs ağrısını ve pıhtılaşmayı önleyici ilaçların uygulanması, ritim bozukluklarını düzelten anti-aritmik tedaviler ve gerektiğinde elektroşok (kardiyoversiyon/defibrilasyon) uygulanması.
Nörolojik (Beyin ve Sinir Sistemi)
Beyin ve sinir sistemini etkileyen acil durumlar, kalıcı sakatlık riski nedeniyle acil müdahale gerektirir.
Görülen Hastalıklar: İnme (felç), geçici iskemik atak (GİA), epileptik nöbet (sara krizi), menenjit, ansefalit, şiddetli migren atakları, kafa travmaları ve beyin kanamaları.
Yapılan Müdahaleler: Bilinç durumu ve nörolojik fonksiyonların değerlendirilmesi, acil Bilgisayarlı Tomografi (BT) veya Manyetik Rezonans (MR) görüntülemesi ile kanama veya pıhtının tespit edilmesi, pıhtı çözücü tedavilerin ilk saatlerde uygulanması, nöbeti durdurucu ilaçların verilmesi.
Travma ve Cerrahi
Kazalar, düşmeler, yaralanmalar gibi dış etkenlere bağlı gelişen durumlardır.
Görülen Durumlar: Trafik kazaları, iş kazaları, düşmeler, kesici-delici alet yaralanmaları, ateşli silah yaralanmaları, kırıklar, çıkıklar, iç kanamalar, organ yaralanmaları.
Yapılan Müdahaleler: Kanamaların durdurulması, yara yerlerinin temizlenmesi ve dikiş atılması, kırıkların atel veya alçı ile sabitlenmesi, ağrı kontrolü, tetanos aşısı uygulaması ve ultrason (FAST) veya tomografi ile iç kanama kontrolü. Hasta, cerrahi bir müdahale gerektiriyorsa ilgili cerrahi branş tarafından hızla değerlendirilir.
Solunumsal Güçlük
Nefes almayı güçleştiren veya engelleyen tüm durumlar bu gruba girer.,
Görülen Hastalıklar: Astım krizi, KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) alevlenmesi, pnömoni (zatürre), anafilaksi (ciddi alerjik reaksiyon), yabancı cisim aspirasyonu (soluk borusuna cisim kaçması), pnömotoraks (akciğer sönmesi).
Yapılan Müdahaleler: Oksijen tedavisi, solunum yolunu genişletici ilaçların nebulizatör ile verilmesi, damar yoluyla kortizon ve anti-alerjik ilaçların uygulanması, gerekirse solunumun bir cihazla desteklenmesi.
Gastrointestinal (Mide ve Bağırsak)
Sindirim sistemini ilgilendiren ani ve şiddetli durumlardır.
Görülen Hastalıklar: Apandisit, safra kesesi iltihabı (kolesistit), mide kanaması, şiddetli gıda zehirlenmeleri, bağırsak tıkanıklığı, pankreatit.
Yapılan Müdahaleler: Karın muayenesi, kan ve idrar tahlilleri, ultrason veya tomografi gibi görüntüleme yöntemleri, damar yoluyla sıvı ve elektrolit takviyesi, ağrı kesici ve bulantı önleyici tedaviler, kanama durumunda kan transfüzyonu ve acil endoskopi için hazırlık.
Pediatri (Çocuk Hastalıkları)
Görülen Hastalıklar: Düşmeyen yüksek ateş ve havale, krup ve bronşiolit gibi solunum yolu enfeksiyonları, şiddetli ishal ve kusmaya bağlı sıvı kaybı (dehidratasyon), zehirlenmeler ve yabancı cisim yutulması.
Yapılan Müdahaleler: Vücut ağırlığına göre hassas dozda ilaç ve sıvı tedavisi, solunum desteği, ateşin kontrol altına alınması ve altta yatan enfeksiyonun tespiti için gerekli tetkikler.
Acil serviste müdahale edilen akut hastalıklar aşağıda sıralanmıştır;
· Felç
· Kalp krizi
· Kafa travması
· Trafik kazaları
· İş kazaları
· Yaralanma
· Apandisit
· Şiddetli ağrılar
· Ateş
· Havale
· Kusma
· İshal
· Kesi ve kırık
· Zatürre
· Zehirlenme
· Elektrik çarpması
· Boğulma
· Diyabetik ve üremik koma
· Şuur kaybı
· Renal kolik
· Akut masif kanamalar ....
Acil Serviste Hangi Bölümler Bulunur?
Acil servisler, hastaya en hızlı ve etkili hizmeti sunabilmek için kendi içinde organize olmuş farklı bölümlerden oluşur. Bu yapı, hastanın acil servise girişinden taburcu edilmesine veya ilgili servise yatışına kadar geçen tüm süreçlerin kesintisiz ve organize bir şekilde yönetilmesini sağlar.
Triaj Alanıç:Burası, acil servisin giriş kapısıdır. Hastaların veya hasta yakınlarının ilk başvurduğu, şikayetlerini aktardığı ve tıbbi önceliklerinin belirlendiği alandır. Triaj hemşiresi i tarafından hastanın genel durumu, yaşamsal bulguları hızla değerlendirilir. Bu değerlendirme sonucunda hastaya yukarıda bahsedilen kırmızı, sarı veya yeşil kodlardan biri atanarak en uygun ve en hızlı şekilde doğru alana yönlendirilmesi sağlanır.
Resüsitasyon (Canlandırma) Odası
Acil servisin en kritik bölümüdür. Kalp durması, solunum durması, ağır travma veya şok gibi hayati tehlikesi en yüksek olan (kırmızı kod) hastaların kabul edildiği özel bir alandır. Bu oda; defibrilatör (elektroşok cihazı), ventilatör (solunum cihazı), acil ilaçlar ve ileri yaşam desteği için gerekli tüm tıbbi donanıma sahiptir. Burada amaç, hastayı hızla stabilize etmek ve hayata döndürmektir.
Muayene Odaları
Triaj sonrası durumu stabil olan, hayati tehlikesi bulunmayan (yeşil kod) veya yakından takip gerektiren (sarı kod) hastaların alındığı bölümlerdir. Her odada temel muayene için gerekli ekipmanlar bulunur. Hekim tarafından hastanın detaylı öyküsü alınır, fizik muayenesi yapılır ve kan, idrar ya da röntgen gibi gerekli tetkikler planlanır.
Müşahede (Gözlem) Odaları
İlk müdahalesi ve muayenesi yapıldıktan sonra durumu netleşmeyen, tetkik sonuçları beklenen veya uygulanan tedaviye verdiği yanıtın gözlemlenmesi gereken hastaların alındığı alanlardır. Bu odalar, hastaların konforu ve güvenliği için tasarlanmıştır. Genellikle her yatak başında hastanın kalp ritmini, oksijen seviyesini ve tansiyonunu sürekli olarak takip eden monitörler bulunur. Hastalar burada birkaç saat ile 24 saat arasında değişen sürelerde gözlem altında tutulabilir.
Tavma / Cerrahi Pansuman Odası
Kesikler, basit yaralanmalar, apse boşaltılması gibi küçük cerrahi işlemlerin yapıldığı steril bir ortamdır. Bu odada dikiş (sütür) atma, pansuman yapma, alçı veya atel uygulama gibi işlemler gerçekleştirilir. Acil servisin yoğunluğunu etkilemeden, daha hijyenik ve kontrollü bir alanda bu tür müdahalelerin yapılmasına olanak tanır.
Acil Radyoloji ve Laboratuvar
Etkin bir acil servis, hızlı tanı koyabilmek için kendi içinde veya çok yakınında konumlanmış görüntüleme ve laboratuvar birimlerine ihtiyaç duyar. Acil radyoloji ünitesi, röntgen, ultrasonografi ve bilgisayarlı tomografi (BT) gibi tetkiklerin 7/24 hızla çekilip raporlanmasını sağlar. Acil laboratuvar ise kan sayımı, biyokimya, kan gazı gibi hayati önem taşıyan testlerin dakikalar içinde sonuçlanmasına imkan vererek tedavi sürecini doğrudan etkiler.
Acil Servis ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Acil servise gelmeden önce randevu almak gerekir mi?
Hayır. Acil servisler, randevu sistemiyle çalışmaz. Acil tıbbi yardıma ihtiyaç duyulan her an, günün 24 saati doğrudan başvuru yapılabilen birimlerdir.
Hangi durumlarda ambulans çağırmak, hangi durumlarda kendi imkanlarımla gelmek daha doğrudur?
Bilinç kaybı, felç belirtileri, yüzde kayma ya da kolda-bacakta güçsüzlük hissedildiğinde, durdurulamayan aktif kanama, şiddetli göğüs ağrısı, nefes alamama, ciddi trafik kazası veya travma gibi hayatı tehdit eden durumlarda hiç vakit kaybetmeden 112 Acil Yardım hattı aranarak ambulans talep edilmelidir. Ambulans, hem hastaya yolda müdahale imkanı tanır hem de hastaneye en hızlı ve güvenli şekilde ulaşımını sağlar. Daha hafif yaralanmalar veya durumu stabil olan hastalar kendi imkanlarıyla başvurabilir.
Acil servise gelirken yanımda ne getirmeliyim?
Mümkünse hastanın resmi kimlik belgesi, özel sağlık sigortası veya Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bilgileri getirilmelidir. Ayrıca hastanın düzenli olarak kullandığı ilaçların bir listesi, bilinen alerjileri ve varsa önceki önemli tıbbi raporları tanı ve tedavi sürecini hızlandıracaktır. Ancak bunların hiçbiri yoksa dahi, acil müdahale için bunlar bir engel teşkil etmez, tedaviye hemen başlanır.
Acil servisteki bekleme süreleri neye göre belirlenir? Neden bazı hastalar daha önce muayene edilir?
Acil servislerde öncelik, başvuru sırasına göre değil, hastanın tıbbi durumunun aciliyetine göre belirlenir. Bu sisteme "triaj" denir. Triaj görevlisi tarafından yapılan değerlendirme sonucunda durumu en kritik olan (kırmızı alan) hastalar hiç bekletilmeden müdahale alanına alınır. Durumu ciddi ancak hayati tehlikesi daha az olan (sarı alan) hastalar ikinci öncelikte, genel durumu iyi olan ve ayakta tedavi edilebilecek (yeşil alan) hastalar ise bu iki gruptan sonra muayene edilir. Bu uygulama, acilin en adil ve hayat kurtarıcı şekilde kullanılmasını sağlar.
Acil servisteki müdahale sonrası süreç nasıl işler?
Yapılan müdahale ve tetkikler sonucunda hastanın durumuyla ilgili iki temel karar verilir:
Taburcu: Hastanın hayati tehlikesi yoksa ve tedavisine evde devam edebilecek durumdaysa, reçetesi ve takip önerileriyle birlikte taburcu edilir.
Yatış: Hastanın durumunun daha ileri tetkik ve tedavi için hastanede kalmasını gerektiriyorsa, ilgili servise veya yoğun bakım ünitesine yatışı yapılır ya da uygun bir hastaneye ileri tetkik ve tedavi için sevk edilir.
Acil servisten istirahat raporu alınabilir mi?
Hekimin yaptığı muayene ve değerlendirme sonucunda, hastanın sağlık durumu çalışmasına engel teşkil ediyorsa, acil serviste geçirilen süre veya o gün için istirahatını gerektiren bir teşhis konulmuşsa kısa süreli bir rapor düzenlenebilir.
Acil servis ne iş yapar?
Acil servisin temel işi, ani gelişen hastalık, kriz veya yaralanma durumlarında bireylere anında tıbbi müdahalede bulunmaktır. Temel fonksiyonları şunlardır:
· Hayatı tehdit eden durumları ortadan kaldırmak ve hastanın durumunu stabilize etmek.
· Hızlı ve doğru bir ön tanı koymak.
· Hastanın ağrı, kanama gibi acil şikayetlerini dindirmek ve kontrol altına almak.
· Gerekli acil tetkikleri (kan, röntgen, tomografi vb.) hızla uygulamak.
· Tedavinin devamı için hastayı ilgili uzmanlık dalına veya gerekirse yoğun bakım ya da ameliyathaneye yönlendirmek.
Acil servis kaç bölümden oluşur?
Modern bir acil servis, hizmetin akıcı ve etkin bir şekilde yürütülmesi için birkaç temel bölümden oluşur. Başlıca bölümler şunlardır:
· Triaj: Hastaların ilk karşılandığı ve tıbbi önceliklerinin belirlendiği alan.
· Resüsitasyon (Canlandırma) Odası: Durumu en kritik olan (kırmızı alan) hastaların kabul edildiği bölüm.
· Muayene Alanları: Durumu daha stabil olan (sarı ve yeşil alan) hastaların muayene ve tedavilerinin yapıldığı odalar.
· Müşahede (Gözlem) Odaları: Tedavisi sonrası bir süre gözlem altında tutulması gereken hastaların izlendiği alan.
· Küçük Cerrahi Müdahale Odası: Dikiş, pansuman, alçı gibi işlemlerin yapıldığı steril oda.
Kırmızı alan hastası kimdir?
Kırmızı alan hastası, triaj değerlendirmesi sonucunda durumu kritik ve hayati tehlikesi olan hasta demektir. Bu hastaların saniyeler içinde müdahaleye ihtiyacı vardır ve hiç bekletilmeden doğrudan acil servisin resüsitasyon (canlandırma) odasına alınırlar. Kalp krizi, felç (inme), solunum durması, çoklu travma, şok durumu ve bilinç kaybı gibi durumlar kırmızı alan hastası olarak kabul edilir.
Kaynak: https://www.memorial.com.tr/tibbi-birimlerimiz/acil-servis#acil-servis-nedir